Δυσεπίλυτος γρίφος παραμένει το ενεργειακό, καθώς στο εσωτερικό της Ε.Ε. συνεχίζεται το γράψε – σβήσε για να οριστικοποιηθεί το πακέτο μέτρων που θα μπει σε εφαρμογή. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα καθώς η ενεργειακή βαρυχειμωνιά απειλεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις και το επόμενο διάστημα είναι προγραμματισμένη μια σειρά κρίσιμων συνεδριάσεων για να κλειδώσουν οι τελικές αποφάσεις.
Από το εύρος του πακέτου θα κριθούν και οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, που έχει ήδη ανακοινώσει ένα πλέγμα δράσεων στη ΔΕΘ αλλά παράλληλα εξετάζονται και πρόσθετες παρεμβάσεις στο ενεργειακό. Αυτό που αναζητείται πρωτίστως είναι μια φόρμουλα για τα νοικοκυριά που ζεσταίνονται μόνο με το φυσικό αέριο και τα οποία απειλούνται με αλματώδη αύξηση των λογαριασμών τους. «Εμείς θα στηρίξουμε το φυσικό αέριο και τους πολίτες που δεν μπορούν να αντικαταστήσουν αυτό το καύσιμο με άλλο καύσιμο, αλλά δεν υπάρχει δυνατότητα από κανένα ευρωπαϊκό κράτος να απορροφήσει το σύνολο τής τεράστιας αυτής αύξησης» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Το πρόβλημα είναι πως η Ευρώπη δυσκολεύεται να βρει τη χρυσή τομή και όπως φάνηκε και στην τελευταία σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την προηγούμενη Παρασκευή δεν «περπατά» η επιβολή πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο. Να σημειωθεί πως η Ελλάδα μαζί με αλλά κράτη (όπως το Βέλγιο και η Ιταλία) προκρίνουν την επιβολή γενικού πλαφόν στο φυσικό αέριο.
Τα φώτα σήμερα στρέφονται στις προτάσεις που θα παρουσιάσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Προτάσεις που θα συζητηθούν στο έκτακτο «ραντεβού» των υπουργών Ενέργειας στις 30 του μήνα. Το μεγάλο πλέον ζητούμενο είναι να υπάρξει συμφωνία σε ένα πακέτο μέτρων για να αποφευχθεί το ηλεκτροσόκ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να μην κλωτσήσουν οι Ευρωπαίοι υπουργοί το τενεκεδάκι πιο κάτω.
Από τις μέχρι τώρα πληροφορίες στο τραπέζι θα μπουν τρία βασικά θέματα :
Η μείωση της ζήτησης ενέργειας και μένει να φανεί αν τελικά θα προκριθεί η υποχρεωτικότητα καθώς είναι δεδομένο πως αυτό προκαλεί και αντιδράσεις. Με βάση τα βασικά σενάρια συζητείται μια υποχρεωτική μείωση 5% (με έμφαση στις ώρες αιχμής) ή εθελοντική μείωση 10% στα κράτη μέλη
Η επιβολή μιας «έκτακτης και προσωρινής» εισφοράς σε εταιρείες στις βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διυλιστηρίων με βάση τα επιπλέον κέρδη τους.
Ο περιορισμός των υπερβολικών εσόδων των εταιρειών που παράγουν ενέργεια από άλλες πηγές πλην του φυσικού αερίου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω ενός ορίου στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τεχνολογίες όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο λιγνίτης ή η πυρηνική ενέργεια.
Το δύσκολο βέβαια είναι να βρεθεί μια λύση που να συμβιβάσει τις απόψεις των κρατών μελών, τα οποία έχουν άλλωστε διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες. Το τοπίο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει μέσα στον Οκτώβριο, όπου έχει προγραμματιστεί μια άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στην Πράγα στις 6-7 του μήνα και άλλη μία σύνοδος στις Βρυξέλλες στις 20-21 του επόμενου μήνα.
Το plan b της κυβέρνησης
Τμηματικά βάζει σε εφαρμογή τα μέτρα στήριξης η κυβέρνηση, καθώς το ενεργειακό τοπίο θυμίζει κινούμενη άμμο. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ένα πλέγμα δράσεων, ύψους 5.5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα μία σειρά πρόσθετων μέτρων είναι στο τραπέζι, όπως :
Η κλιμακωτή επιδότηση στους λογαριασμούς, με τις σχετικές ανακοινώσεις να γίνονται μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο. Στόχος είναι το νέο μοντέλο να εφαρμοστεί τον Οκτώβριο. Ουσιαστικά η επιδότηση θα είναι μεγαλύτερη για τα νοικοκυριά που προχωρούν στην εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 10%-15%.
Η ανακοίνωση ενός στοχευμένου πακέτου μέτρων για τα νοικοκυριά με φυσικό αέριο, καθώς οι τιμές είναι φέτος δέκα φορές πάνω
Η άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση φαινομένων αισχροκέρδειας στα καυσόξυλα και στο πέλετ. Το βασικό σενάριο προβλέπει την επιβολή πλαφόν και αναμένονται άμεσα οι αποφάσεις.
Παράλληλα σε εξέλιξη είναι ένας κύκλος επαφών για την επόμενη ημέρα στη γηραιά ήπειρο. Ειδικότερα το ενεργειακό βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τη Δευτέρα με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και χθες με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι.
Ο πολιτικός αντίκτυπος του ενεργειακού ράλι
Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν πως το τσουνάμι των αυξήσεων έχει και πολιτικό αντίκτυπο και μάλιστα σε μια κρίσιμη χρονικά περίοδο, καθώς η χώρα βρίσκεται ατύπως σε μια μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο. Ο πρωθυπουργός έκλεισε τα σενάρια για πρόωρες κάλπες, ωστόσο αναγνώρισε πως έρχεται ένας πολύ δύσκολος χειμώνας.
Στο δρόμο προς τις επόμενες κάλπες – που αναμένεται να στηθούν την άνοιξη- τρία θέματα θα προτάσσει η κυβερνητική πλευρά : πρώτον η κρίση είναι εξωγενής , δεύτερον τα μέτρα στήριξης θα συνεχιστούν για όσο χρειαστεί και τρίτον δεν θα διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία. Στο γαλάζιο στρατόπεδο παρακολουθούν τις εξελίξεις στα ευρωπαϊκά κράτη και ανησυχούν για το ενδεχόμενο το επόμενο διάστημα να υπάρξει άνοδος του λαϊκισμού και κοινωνικές αντιδράσεις λόγω του κύματος ακρίβειας. Την ίδια στιγμή καταιγιστικά είναι τα πυρά από την αντιπολίτευση και είναι εμφανές πως τους επόμενους μήνες η πολιτική «μονομαχία» θα γίνεται στο πεδίο της ακρίβειας.
